Gevleugelde wezens inspireren me al sinds mijn jeugd. De gespreide vleugels van een vliegende vogel waren voor mij sinds die tijd al een symbool voor bewustzijn, gewaarzijn, bewustzijnsverruiming en bewustwording. Voor volledig aanwezig zijn in het hier en nu.
Voordat deze website live ging, heb ik meerdere jaren gewerkt met een papieren en digitale praktijkfolder. Mijn cliënten zullen zich herinneren dat voorop die praktijkfolder een detail van een gevleugeld wezen uit de De tuin der lusten van Jeroen Bosch prijkte (zie illustratie op deze pagina). Het is een detail dat al veertig jaar voor mijn neus op mijn werktafel staat, nadat het me raakte toen ik het tegenkwam als kunstkaart in een museum. Tot op de dag van vandaag vind ik het een uitermate inspirerend detail uit dat meesterwerk van Bosch. Op een andere versie van mijn praktijkfolder prijkte een vliegende stern, met wijdgespreide vleugels. Die is nu ook op de home page van mijn website aanwezig.
Daarnaast ben ik al mijn hele leven gericht op het verenigen van tegendelen van allerlei aard, waaronder met name het verenigen van het materiële en spirituele. Sinds mijn 23e is me duidelijk dat astrologie een van de meest schitterende instrumenten is om tegendelen van allerlei aard met elkaar te verenigen. Onder andere de zes astrologische assen (samen de twaalf universele archetypische principes) bieden daartoe alle ruimte.
Er is een fascinerend verband tussen de mandorla als symbool voor het mysterium coniunctionis (ofwel de vereniging der tegendelen), de ziel en het fenomeen van geveugelde figuren.
Daar is veel over te zeggen, maar de synchroniciteit wil dat ik tijdens het bouwen van deze website opmerkelijk heldere uitspraken van de Nederlandse filosoof Joke Hermsen (1961) ben tegengekomen in twee van haar boeken.
Ze belicht hoe al in de Griekse oudheid de ziel en het bezielende principe verwijst naar de harmoniserende beweging, die tegengestelde polen opnieuw met elkaar in evenwicht brengt (Kairos - Een nieuwe bevlogenheid, 2014, p.15)
Ze meldt dat vleugels symbool staan voor de goddelijke inspiratie, de leven inblazende spiritus, maar ze verbeelden ook de bemiddelende functie van boodschapper tussen het goddelijke en het menselijke, het hemelse en aardse.
'Om diezelfde reden droegen ook Hermes, Eros en Kairos in de oudheid vleugels. Deze gevleugelden zijn de tussenwezens die uiterste polen en tegenstrijdige werelden met elkaar kunnen verbinden, zodat nieuwe inzichten kunnen ontstaan. Ze verschijnen vaak op keerpunten of in tijden van crises om verstarde situaties open te breken en nieuwe initiatieven vleugels te geven.'
'…de ziel leeft pas op (…) als hij uitersten verenigd houdt zonder ze uit te doven.'
'De ziel, zelf onstoffelijk, blaast leven in het stoffelijke, zoals Aristoteles in Over de ziel schreef, en hij werd daarom als de enthousiasmerende of inspirerende verbinding tussen het goddelijke en het aardse beschouwd. De ziel gold als een soort tussenwezen dat beide polen van een tegenstelling — vreugde en verdriet, lichaam en geest, het sacrale en profane — bij elkaar bracht.'
— Joke Hermsen, Melancholie van de onrust (2017, p. 24, 25)
De regisseur Werner Herzog zegt in een interview in de film Radical dreamer (die over Herzog en zijn werk gaat, en die ik gedurdende het maken van deze website heb gezien) dat hij het een 'onrechtvaardigheid van de natuur' vindt dat de mens geen vleugels heeft gekregen. Ik begrijp hem maar al te goed. Maar het leven nodigt ons als mensen uit onze innerlijke vleugels van bewustzijn uit te spreiden en de zielsdimensie te integreren. Daartoe zijn we ook allen uitgerust, getuige de prikkelende uitspraak, niet van een dichter, filosoof of mysticus maar van neuroloog Newberg en psychiater D’Aquili:
'Mensen zijn in feite van nature mystici, gezegend met een aangeboren talent voor moeiteloze zelf-transcendentie.'
Zie ook mijn column die in juli 2023 in het Academie Magazine van de Academie voor Geesteswetenschappen (Utrecht) is verschenen.
